Home Cuộc sống Hướng nội và trầm cảm: Khoảng cách bao xa?

Hướng nội và trầm cảm: Khoảng cách bao xa?

---
Mặc dù nhiều người hướng nội thích sự cô độc, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta không khao khát sự quan tâm và các mối quan hệ thân thiết trong cuộc sống.

by Mai Ly

Mặc dù không phải tất cả những người hướng nội đều bị trầm cảm và không phải tất cả những người trầm cảm đều hướng nội, nhưng giữa hướng nội và trầm cảm thực sự có mối liên hệ chặt chẽ.

Việc hiểu rõ hơn về bệnh trầm cảm và mối liên hệ này sẽ giúp chúng ta – những người trầm lặng sống khoẻ mạnh hơn và hạnh phúc hơn.

Phân biệt hướng nội và trầm cảm

Người hướng nội không muốn gặp gỡ người khác sau một ngày làm việc – đó là bản chất của họ và điều đó không có vấn đề gì cả. Sau khi được ở một mình và nạp năng lượng, họ sẽ trở lại làm việc đầy hiệu quả và sẵn sàng đón nhận bất cứ điều gì mà ngày mới mang lại.

Khác với suy nghĩ của nhiều người, người hướng nội vẫn có thể phối hợp tốt với những người khác trong công việc và cảm thấy vui khi gặp gỡ mọi người. Họ chỉ không thể duy trì năng lượng khi tương tác với người khác trong một khoảng thời gian mà không có chút riêng tư để nghỉ ngơi một mình.

Trong khi đó, một người bị trầm cảm có ít động lực hơn và cảm thấy chán nản trong một thời gian dài. Họ khó tập trung và làm việc kém hiệu quả hơn. Các dấu hiệu của bệnh trầm cảm bao gồm:

  • Giảm hứng thú với những thứ bạn từng thích.
  • Cảm thấy hụt hẫng hoặc tuyệt vọng.
  • Khó ngủ, ngủ không sâu giấc, hoặc ngủ quá nhiều.
  • Chán ăn hoặc ăn quá nhiều.
  • Cảm thấy tiêu cực về bản thân.
  • Khó tập trung.
  • Di chuyển hoặc nói chậm, hoặc thường xuyên bồn chồn.
  • Suy nghĩ tự làm hại bản thân hoặc tự sát.
  • Trầm cảm: Mất hứng thú với mọi điều và không muốn làm những việc bạn từng yêu thích.
  • Hướng nội: Muốn làm những điều yêu thích một mình và cảm thấy thoải mái về điều đó.

Người hướng nội có dễ bị trầm cảm hơn không?

Tuy bản chất là khác nhau, nhưng chúng ta vẫn thường nhầm lẫn giữa cả hai. Chủ đề này cũng đã thu hút nhiều nhà nghiên cứu trong 20 năm qua. Đã có không ít công bố chỉ ra mối liên hệ giữa kiểu tính cách hướng nội và chứng trầm cảm.

Ảnh hưởng của tính cách hướng nội

Một nghiên cứu vào năm 2001 phát hiện ra rằng tính cách hướng nội có thể góp phần vào sự phát triển của bệnh trầm cảm khi có sự cộng hưởng của các yếu tố khác, bao gồm:

  • Sự nhạy cảm hơn với cảm giác và cảm xúc
  • Rối loạn thần kinh – một đặc điểm tính cách có liên quan đến cảm xúc tiêu cực hoặc đau khổ

Một nghiên cứu trên Tạp chí Nghiên cứu Tâm thần (Journal of Psychiatric Research) vào năm 2018 cho thấy rằng 74% người bị trầm cảm là người hướng nội. Một nghiên cứu khác cũng phát hiện rằng những người hướng nội có tâm lý yếu hơn và có nhiều khả năng thực hiện các hành vi tự làm hại bản thân. Kết luận tương tự cũng được công bố trong một bài báo trên tạp chí Current Psychiatry Reports, trích dẫn trong một nghiên cứu khoa học của Tiến sĩ Janowsky về sự kéo dài của các triệu chứng trầm cảm do mức độ hướng nội gia tăng.

hướng nội và trầm cảm

Hướng nội, trầm cảm và các vấn sức khỏe tâm thần khác

Một nghiên cứu vào năm 2009 cho thấy những người bị trầm cảm nặng và mức độ hướng ngoại thấp hơn cũng có nhiều khả năng mắc chứng lo âu xã hội hoặc rối loạn nhân cách nhóm C, như:

  • Rối loạn nhân cách tránh né (Avoidant Personality Disorder-AvPD hoặc Anxious Personality Disorder)
  • Rối loạn nhân cách phụ thuộc ((Dependent Personality Disorder – DPD)
  • Rối loạn nhân cách ám ảnh cưỡng chế (Obsessive-Compulsive Personality Disorder – OCPD)

Còn mối quan hệ với chứng lo âu xã hội thì sao?

Năm 2012, một số nhà nghiên cứu ở trên nhấn mạnh rằng tính hướng ngoại thấp dường như có mối liên hệ chặt chẽ với chứng trầm cảm hơn là với chứng lo âu xã hội (Social Anxiety). Tuy nhiên, họ cũng lưu ý rằng tính hướng ngoại thấp cũng có thể góp phần gây ra chứng lo âu xã hội.

Một nghiên cứu từ năm 2020 đã tiến hành khám phá sâu hơn mối liên hệ giữa chứng lo âu xã hội và các đặc điểm tính cách. Họ đã so sánh 265 người mắc chứng lo âu xã hội với 164 người không mắc chứng bệnh này, chia những người mắc chứng lo âu xã hội thành ba nhóm chính:

  • Nhóm 1 gồm những người mắc chứng rối loạn thần kinh cao và ít hướng ngoại.
  • Nhóm 2 gồm những người có tính hướng ngoại thấp và tận tâm cao.
  • Nhóm 3 gồm những người có chứng rối loạn thần kinh cao, tính hướng ngoại, sự cởi mở và tận tâm ở mức từ trung bình đến cao.

Kết quả cho thấy những người nhóm 1 có xu hướng có các triệu chứng lo âu xã hội nghiêm trọng hơn. Tuy nhiên, chỉ khoảng một phần ba số đó có đặc điểm phù hợp với bộ định nghĩa “hướng nội lo lắng”.

Mức độ lo âu xã hội tổng thể cao nhất lại xuất hiện ở nhóm 3, nhóm có tính hướng ngoại từ trung bình đến cao, được các nhà nghiên cứu mô tả là những người “hướng ngoại lo lắng”.

Những phát hiện này cho thấy mối quan hệ phức tạp giữa tính cách và các triệu chứng sức khỏe tâm thần, đó là chúng ta còn chưa xem xét đến bất kỳ yếu tố bên ngoài nào khác.

Vậy, tất cả những điều này có ý nghĩa gì đối với người hướng nội?

Trước tiên, chúng ta cần hiểu rằng có mối liên hệ giữa hướng nội và trầm cảm không đồng nghĩa với việc cái này gây ra cái kia. Chỉ riêng một đặc điểm tính cách nào đó thường không thể gây ra bệnh trầm cảm. Trên thực tế, trầm cảm và các vấn đề sức khỏe tâm thần khác thường do sự kết hợp của nhiều yếu tố như di truyền, các chất trong não và hoàn cảnh sống.

Dưới đây là một vài lý do có thể giúp giải thích mối liên hệ giữa hướng nội và trầm cảm.

Áp lực từ một xã hội thiên vị tính cách hướng ngoại

Đó là điều mà chúng ta phải đối mặt hàng ngày khi xã hội kỳ vọng chúng ta là những người hướng ngoại. Áp lực từ gia đình, bạn bè và xã hội thường khiến chúng ta cảm thấy có thể có điều gì đó không ổn với mình.

Chúng ta liên tục được yêu cầu phải quan hệ rộng, giao tiếp tốt, hoà đồng với mọi người – tất cả những điều đó ngăn chúng ta khai thác nguồn năng lượng bên trong mình, ngăn chúng ta được thoải mái là chính mình. Từ đó, chúng ta bị căng thẳng, suy kiệt và cảm thấy cần phải giải thích và xin lỗi vì chính những nhu cầu của mình.

Mọi người không hiểu hoặc không tôn trọng nhu cầu của bạn

Nhiều người thường hiểu lầm rằng người hướng nội là những người nhút nhát đang cố gắng rất nhiều để giao tiếp. Nếu bạn là một người hướng nội, có thể những nhận xét thế này không có gì xa lạ.

Khi mọi người cho rằng giao lưu nhiều là tốt cho bạn và họ muốn giúp bạn hoà đồng hơn, có thể họ sẽ cố gắng kéo bạn đến những nơi bạn không muốn, khiến bạn cảm thấy đau khổ đến mức tìm cách né tránh các tương tác như vậy nhiều hơn. Điều này đúng là sẽ giúp bạn bảo toàn năng lượng của mình, nhưng đồng thời cũng khiến bạn khó hình thành tình bạn tốt với những người ủng hộ tính cách hướng nội của bạn và quan tâm đến con người thật của bạn.

Kết quả là sự cô đơn, xuất phát từ nhu cầu bảo vệ ranh giới của bản thân, có thể góp phần gây ra bệnh trầm cảm.

Bạn tin là mình cần phải thay đổi để phù hợp với xã hội

Mọi người thường cho rằng tính cách hướng ngoại giúp ta có nhiều cơ hội thành công trong sự nghiệp và các mối quan hệ. Điều này khiến bản thân người nội tâm nghĩ hướng nội là một đặc điểm tính cách tiêu cực, khiến họ cảm thấy lo lắng và từ đó cố gắng thay đổi bản thân.

Tuy nhiên, tính cách thường không phải là thứ bạn có thể thay đổi ngày một ngày hai, có khi cả đời bạn cũng không thể làm được. Việc ép bản thân vào những cuộc giao tiếp thường xuyên mà không có đủ thời gian cần thiết để nghỉ ngơi và nạp năng lượng có thể sẽ càng khiến bạn cảm thấy tệ hơn.

Một số người hướng nội có thể thể hiện bản thân khá hướng ngoại trong môi trường xã hội. Ví dụ: Nếu muốn cấp trên công nhận bạn là một thành viên tốt trong nhóm, bạn có thể phải nỗ lực hết mình để hòa nhập tại nơi làm việc. Nhưng điều này không làm cho bạn bớt hướng nội đi. Khả năng cao là bạn sẽ cảm thấy kiệt sức nhanh và đôi khi là căng thẳng sau một ngày làm việc như thế. Sự gượng ép này cuối cùng có thể góp phần gây ra cảm giác lo âu và mệt mỏi tại nơi làm việc, góp phần dẫn đến chứng trầm cảm khi có nhiều yếu tố khác tác động vào.

Sự cô đơn của người hướng nội

Mặc dù nhiều người hướng nội thích sự cô độc, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta không khao khát sự quan tâm và các mối quan hệ thân thiết trong cuộc sống. Thật không may, bản tính độc lập và thích thời gian được ở một mình của người hướng nội đôi khi càng khiến mọi người xa lánh họ. Do đó, người hướng nội có thể thấy mình đơn độc ngay cả khi họ không muốn như vậy. Nếu không có ai đó để chia sẻ và giải toả gánh nặng mà bản thân đang chịu đựng, chúng ta sẽ có xu hướng kìm nén cảm xúc và những suy nghĩ tiêu cực đang xâm nhậ. Trong một khoảng thời gian, điều này có thể dẫn đến trầm cảm.

Nhắn gửi từ Introvert Blooms

Là một người hướng nội, thời gian ở một mình giúp bạn thư giãn và nạp năng lượng, giúp bạn có thể thoải mái khi ở bên người khác nếu bạn muốn. Hoàn toàn không có gì sai khi sống nội tâm cả. Việc dành nhiều thời gian ở một mình không có nghĩa là bạn đang bị trầm cảm.

Và bạn à, bản thân sự hướng nội của chúng ta không phải là nguyên nhân gây nên chứng trầm cảm. Mà là khi chúng ta hoặc những người khác liên tục hạ thấp những tính cách của ta, khi chúng ta so sánh bản thân với những người cởi mở hoà đồng ngoài kia, và để cho sự tự ti lấp đầy tâm hồn, đó là khi trầm cảm sẽ xuất hiện.

Sự thật là có rất nhiều yếu tố gây ra chứng bệnh này, dù bạn là người hướng nội hay hướng ngoại. Nếu bạn nhận thấy mình có các dấu hiệu của trầm cảm hoặc các triệu chứng rối loạn cảm xúc khác, bạn nên nhờ sự giúp đỡ từ các chuyên gia sức khỏe tâm thần nhé.

Tham khảo:

  1. https://nursinganswers.net/essays/relationship-introversion-depression-7300.php
  2. https://www.healthline.com/health/depression/introvert-depression#anxiety

Leave a Comment

CÓ LẼ BẠN CŨNG QUAN TÂM

Đăng ký

Nhận những chiếc mail dễ thương

Cập nhật những bài viết mới nhất, các sự kiện kết nối và thông tin hữu ích cho bạn!


INTROVERT BLOOMS

Blog Magazine về chủ đề người hướng nội (Introvert) – Nơi giúp ta hiểu hướng nội là gì, nơi introvert kết nối và chia sẻ câu chuyện của mình

@2022 – All Right Reserved. Designed and Developed by Introvert Blooms