Sự bùng nổ của các công việc tự do (Freelance) trong thị trường lao động hiện đại đã mở ra rất nhiều cơ hội cho tất cả mọi người, đặc biệt là với những ai yêu thích sự linh hoạt và chủ nghĩa xê dịch. Vậy đối với người hướng nội, công việc Freelancer có phù hợp với họ và giúp họ thành công hay không? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này nhé!
Công việc Freelance – Làm việc tự do là gì?
Công việc tự do (Freelance) là công việc dựa trên hợp đồng và người làm công việc tự do là Freelancer (cũng còn được gọi là Freelance). Thay vì được tuyển dụng vào trong một tổ chức, người đó sử dụng kỹ năng và kinh nghiệm của mình để cung cấp dịch vụ cho các khách hàng (doanh nghiệp hoặc cá nhân) khác nhau.
Nói một cách dễ hiểu, làm việc tự do là khi bạn sử dụng các kỹ năng, trình độ học vấn và kinh nghiệm của mình để làm việc với nhiều khách hàng và đảm nhận nhiều nhiệm vụ khác nhau, chứ không làm việc với một công ty duy nhất. Số lượng dự án mà bạn có thể thực hiện chỉ phụ thuộc vào khả năng và thời gian của bạn theo cam kết với khách hàng.
Công việc tự do cho phép bạn làm việc tại nhà. Nhưng Freelance không phải lúc nào cũng có nghĩa là bạn sẽ làm việc ở nhà. Bạn cũng có thể phải làm việc tại văn phòng của khách hàng, tùy thuộc vào loại công việc và yêu cầu của họ. Một công việc tại nhà thường liên quan đến hợp đồng giữa bạn và một đơn vị sử dụng lao động duy nhất trả lương cho bạn, còn công việc tự do thì không. Một Freelancer có thể thực hiện nhiều dự án và giao tiếp qua Internet mà không cần sự hiện diện của họ tại công ty hoặc địa điểm của khách hàng.
Loại hình công việc ngày càng thịnh hành và được ưa chuộng này đã dẫn đến sự phát triển của một khái niệm mới – nền kinh tế Gig (Gig Economy). Trong nền kinh tế này, thay vì làm việc toàn thời gian cho một công ty duy nhất và nhận lại một mức lương cố định, chúng ta làm việc cho nhiều khách hàng theo định hướng của bản thân với mức giá mà chúng ta nghĩ là tương xứng với năng lực của mình.
Vì sao công việc Freelance phù hợp người hướng nội?
1. Người hướng nội phát huy tốt khi làm việc độc lập
Người hướng nội không chỉ khao khát thời gian ở một mình, đó còn là lúc họ có thể làm việc một cách tốt nhất. Người hướng nội có thể tự phân tích, soạn thảo, thực hiện và trình bày các dự án hoàn toàn theo ý mình. Họ quen và yêu thích việc ở một mình nên họ không cảm thấy chán nản sau hàng giờ liền làm việc trong nhà mình. Họ thích làm việc trong một môi trường không có sự phân tâm.
Và, chính việc làm việc độc lập có thể giúp tăng khả năng sáng tạo và hiệu quả công việc của họ.
2. Người hướng nội thường tinh tế và dễ thấu hiểu
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người hướng nội khá giỏi trong việc đọc các biểu hiện trên khuôn mặt. Điều đó có thể là giúp ích rất nhiều trong việc xây dựng mối quan hệ với khách hàng.
Nếu bạn biết được khách hàng đang nghĩ gì bằng cách đọc cảm xúc của họ từ nét mặt và ngôn ngữ cơ thể, bạn có thể hiểu rõ hơn về sự lo lắng, kỳ vọng của họ và học cách nói theo ngôn ngữ khách hàng.
Bên cạnh đó, những người hướng nội là những người biết lắng nghe tuyệt vời. Khi thảo luận về dự án với khách hàng, người hướng nội tích cực lắng nghe, đặt những câu hỏi liên quan và suy ngẫm để có thể hiểu được nhu cầu thực sự của khách hàng. Đây là một trong những thế mạnh giúp người hướng nội chiếm được lòng tin của khách hàng khi tư vấn và làm việc cùng họ.
3. Mạng xã hội đang trao quyền cho người hướng nội
Công nghệ và phương tiện truyền thông xã hội hiện đã mang lại cho người hướng nội một lợi thế lớn khi quảng bá và tiếp thị dịch vụ của họ vì nó phù hợp với phong cách giao tiếp của họ. Người hướng nội có thể chọn thời gian và địa điểm mà họ muốn giao tiếp trực tuyến. Ví dụ: nếu bạn là một người giao tiếp hay đưa ra những thông tin ngắn gọn hơn thì Twitter có thể là kênh ưa thích của bạn. Nếu bạn theo đuổi các kênh chuyên nghiệp và thiên về công việc, thì bạn có thể sử dụng LinkedIn. Nếu bạn không ngại chia sẻ thêm thông tin cá nhân, hãy sử dụng Facebook.
Bạn có thể sử dụng mạng xã hội để mang lại giá trị cho người khác, chẳng hạn như chia sẻ kiến thức hoặc kết nối mọi người với nhau.
4. Làm Freelancer cho phép người hướng nội làm chủ được sự nghiệp
Cuối cùng, là một Freelancer, bạn có thể làm việc ở bất cứ đâu bạn thích, lên lịch giờ làm việc theo sự sắp xếp của riêng bạn và chọn lọc các dự mà bạn quan tâm. Trong hầu hết các trường hợp, khi bạn đã gặp gỡ khách hàng, các buổi báo cáo thảo luận sau đó thường là các cuộc họp riêng tư thay vì trong các phòng họp lớn đông người.
Nếu bạn là người hướng nội, đừng để bất kỳ ai khiến bạn cảm thấy như có điều gì đó không ổn với bạn. Trên thực tế, bạn có rất nhiều lợi thế để thành công với tư cách là một Freelancer. Đại dịch đã buộc các công ty trên toàn thế giới phải thay đổi cách thức hoạt động kinh doanh. Theo đó, nhiều người đang sử dụng dịch vụ Freelance hơn bao giờ hết và có rất nhiều cơ hội để bạn có thể làm việc từ xa.
Nếu bạn là người đang phải vật lộn hàng ngày trong môi trường công sở thì tôi hy vọng bạn sẽ cân nhắc công việc Freelance này. Tuy nhiên, bạn cần phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi bước chân vào nghề nghiệp này.
Điểm bất lợi khi làm một Freelancer
Lợi thế của công việc Freelancer như được tự do làm việc tại bất cứ nơi đâu vào bất cứ thời điểm bạn chọn, trở thành ông chủ của chính bạn, giữ tất cả thu nhập kiếm được và chi phí hoạt động thấp hơn chắc chắn thu hút rất nhiều người.
Nhưng thực tế, cũng không có nhiều người dám theo đuổi công việc này toàn thời gian, vì các lý do sau đây:
Không có sự chắc chắn
Chà, câu trả lời về cơ bản đã nằm trong tâm hồn con người chúng ta.
Việc tìm kiếm một công việc đảm bảo được cuộc sống ổn định đã ăn sâu vào tâm trí của chúng ta rồi. Một công việc đảm bảo chúng ta được trả lương vào thời gian cố định và đều đặn hàng tháng. Một công việc tạo cho chúng ta môi trường và thói quen làm theo lịch trình hàng ngày. Và công việc này cũng cần cung cấp các lợi ích khác như bảo hiểm, trợ cấp hưu trí, quỹ dự phòng, tăng lương và thưởng theo hiệu quả.
Khi bạn chọn làm việc tự do, bạn sẽ mất đi sự đảm bảo về bất kỳ điều gì được nêu trên. Không có gì chắc chắn rằng bạn sẽ có được khách hàng đều đặn định kỳ. Không có gì chắc chắn rằng bạn sẽ có thể duy trì lối sống này cho đến khi nghỉ hưu và thậm chí không có gì đảm bảo rằng thu nhập của bạn sẽ tăng lên. Hơn nữa, bạn phải tự mình xử lý các khoản khấu trừ thuế, bảo hiểm và các vấn đề khác nữa.
Các thử thách tự mình giải quyết
Ngoài ra, công việc Freelance còn có những nhược điểm khác như:
- Cân bằng giữa công việc và cuộc sống: Nếu bạn không biết cách tách biệt cuộc sống cá nhân với công việc, việc làm tự do sẽ trở nên khó khăn hơn so với một công việc thông thường làm từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều.
- Không được hưởng các phúc lợi: Những người làm nghề tự do tự chịu trách nhiệm về ngày nghỉ, ngày ốm đau của họ và phải là người lập kế hoạch quản lý thời gian và tài chính tốt.
- Khách hàng khó tính: Bạn có thể gặp một số khách hàng cực kỳ khó làm việc. Họ thường không thể miêu tả cụ thể mong muốn của mình và cung cấp thông tin phù hợp để bạn hoàn thành công việc. Thậm chí đôi khi bạn rất khó liên lạc với họ để trao đổi và làm rõ những gì đang và sẽ được thực hiện. Điều này có thể gây khó chịu và lãng phí thời gian của bạn.
Nghề nào cũng có những ưu và khuyết điểm riêng và bạn phải cân bằng một cách hợp lý để có những bước đi vững chắc trên con đường sự nghiệp của mình. Nếu bạn nghĩ rằng làm việc tự do là lựa chọn đúng đắn cho bạn và các khuyết điểm của nó không quá quan trọng, hãy đọc tiếp để tìm hiểu cách bạn có thể trở thành một Freelancer như thế nào nhé.
Làm thế nào để trở thành Freelancer
Trở thành một Freelancer cũng dễ dàng như đặt hàng qua Internet. Bạn truy cập các trang web tổng hợp các dự án đang tuyển Freelancer và lựa chọn dự án phù hợp. Nhưng trước khi truy cập vào các trang web Freelancer này, bạn cần xác định một số yếu tố cơ bản và xây dựng trang hồ sơ cá nhân của mình thật tốt.
Lên kế hoạch cho từng giai đoạn
- Quyết định những dịch vụ nào bạn sẽ cung cấp.
- Xác định thị trường mục tiêu của bạn.
- Tìm các nền tảng (trang web Freelancer) mà bạn sẽ sử dụng. Chọn một tên người dùng của mình thống nhất cho tất cả nền tảng này. Nó sẽ giúp bạn xây dựng thương hiệu cá nhân hiệu quả hơn.
- Xác định mức phí của bạn theo giờ là bao nhiêu.
- Tạo portfolio trực tuyến trên các nền tảng tương ứng với mỗi dịch vụ bạn cung cấp. Ví dụ GitHub dành cho lập trình viên, Behance dành cho nhà thiết kế, v.v. Chúng tôi cũng khuyên bạn nên tạo một trang web portfolio cá nhân để giới thiệu kỹ năng và các sản phẩm mình đã làm.
- Tiếp thị dịch vụ của bạn: Marketing trên mạng xã hội. Ban đầu, bạn có thể cung cấp thứ gì đó miễn phí hoặc với chi phí rất thấp để thu hút nhiều người biết đến, nhờ họ giới thiệu cho bạn bè và sử dụng thêm kênh email marketing.
- Chúng tôi khuyên bạn không nên nghỉ hẳn công việc toàn thời gian của bạn hiện tại và chuyển sang làm công việc tự do. Trong những tháng đầu tiên, hãy thử làm Freelancer như một công việc bán thời gian để xem nó hoạt động như thế nào và có sự điều chỉnh cũng như chiến lược phù hợp.
Dưới đây là một số trang web mà bạn có thể đăng hồ sơ cá nhân và tìm kiếm các dự án Freelance. Nếu bạn có khả năng giao tiếp tiếng Anh thì cơ hội cho bạn sẽ rất lớn:
- Fiverr.com: Một trong những thị trường lớn nhất thế giới về công việc Freelancer với các hạng mục dự án đa dạng.
- 99Designs.com: Một nơi hoàn hảo để tìm việc làm tự do nếu bạn là một nhà thiết kế với các dự án thiết kế logo, website, in ấn, bao bì hay bộ nhận dạng thương hiệu.
- Upwork.com: Website lớn nhất toàn cầu dành cho cộng đồng Freelancer với hàng triệu công việc hàng năm.
- Freelancer.com: Freelancer.com là một trong những thị trường việc làm tự do lâu đời nhất mà bạn có thể chọn trong năm đầu tiên khi bạn có ít hoặc không có kinh nghiệm Freelance.
- Vlance.vn: Đây là trang Freelance của Việt Nam. Hiện trang web đã có hơn 400.000 Freelancer/Cộng tác viên
- freelancerViet.vn: Đây cũng là một trang web Freelance của Việt Nam với nhiều năm hoạt động.
Sau một thời gian làm công việc Freelance bán thời gian, nếu bạn cảm thấy thực sự yêu thích mô hình làm việc này, đã đến lúc chuyển sang bước tiếp theo và kiếm tiền từ việc làm tự do. Hành động tiếp theo là bạn cần tìm kiếm và thực hiện nhiều dự án để có nhiều nguồn thu nhập từ các trang web Freelancer cũng như từ chính các chiến lược marketing và thương hiệu cá nhân nêu trên.
Một cách khác là bạn có thể xem xét làm Freelancer toàn thời gian. Làm việc tự do toàn thời gian cũng có nghĩa là bạn có thể tạo ra các hình thức thu nhập đa dạng.
Xử lý các vấn đề về thuế
Khi làm việc toàn thời gian cho một công ty nào đó, hầu hết vấn đề liên quan tiền bạc như thu tiền khách hàng và đóng thuế đều do công ty bạn đảm nhận. Bạn nhận được một khoản lương thường xuyên mà không cần phải đòi; thuế của bạn được khấu trừ tự động, và bảo hiểm có thể cũng do công ty của bạn đảm nhận.
Mọi thứ sẽ khác khi bạn làm công việc Freelancer. Bạn sẽ phải tự lo những việc sau:
- Nhận phí sau khi hoàn thành: Đây được coi là phần khó nhất, dù là đối với những người làm nghề tự do lâu năm hoặc những người mới. Đàm phán và giao tiếp đúng cách với khách hàng của bạn để yêu cầu họ trả tiền cho dịch vụ của bạn vào thời gian xác định là một thách thức lớn.
- Thuế: Bạn cần tự đi xử lý các vấn đề về thuế cá nhân.
- Quyền lợi bảo hiểm và hưu trí: Bạn cần tự tìm kiếm chính sách bảo hiểm tốt nhất và tự lên kế hoạch cho quỹ hưu trí của mình.
Như vậy, trở thành một người làm việc tự do có nghĩa là bạn phải chịu nhiều trách nhiệm về tài chính của chính bạn, cho dù đó là thương lượng lương, đăng ký bảo hiểm hay đóng thuế. Nhưng nếu bạn yêu thích sự tự do, linh hoạt và khả năng kiếm tiền đi kèm với tính độc lập, thì công việc Freelancer là một lựa chọn không tồi dành cho người hướng nội.